Dziesiątki ikonicznych dzieł: od filmów, przez muzykę, animacje, po książki, stały się częścią domeny publicznej.
O ile ubiegłoroczne wydarzenie zasłynęło z włączenia do domeny publicznej pierwszej wersji Myszki Miki, o tyle tegoroczna lista jest jeszcze bardziej imponująca.
Kultowe postacie wkraczają na nową scenę
Do grona dzieł dostępnych bez ograniczeń dołączają dziesiątki nowych animacji z Myszką Miki, w tym jego pierwsza mówiąca rola w „The Karnival Kid”. Wśród najbardziej znaczących postaci znajdziemy również Popeye’a (z komiksu „Gobs of Work” z serii Thimble Theatre) oraz Tintina (z „Les Aventures de Tintin” z magazynu Le Petit Vingtième).
Klasyka literatury światowej
Do domeny publicznej trafiły dzieła najwybitniejszych pisarzy XX wieku:
- „Wściekłość i wrzask” (The Sound and the Fury) Williama Faulknera
- „Pożegnanie z bronią” (A Farewell to Arms) Ernesta Hemingwaya
- „Własny pokój” (A Room of One’s Own) Virginii Woolf
- „Sokół maltański” i „Krwawe żniwa” (The Maltese Falcon, Red Harvest) Dashiella Hammetta
- „Złota czara” (Cup of Gold) Johna Steinbecka
- „Wyspa szczęścia” (A High Wind in Jamaica) Richarda Hughesa
- „Śmiejący się chłopiec” (Laughing Boy) Olivera La Farge’a
- „Sznur” (Rope) Patricka Hamiltona
- „Na Zachodzie bez zmian” (All Quiet on the Western Front) – pierwsze angielskie tłumaczenie Arthura Wesleya Wheena
- „Tajemnica siedmiu zegarów” (Seven Dials Mystery) Agathy Christie
- „Wszystkiemu do widzenia” (Good-bye to All That) Roberta Gravesa
- „Czy seks jest konieczny?” (Is Sex Necessary?) E.B. White’a i Jamesa Thurbera
- „Listy do młodego poety” (Briefe an einen jungen Dichter) Rainera Marii Rilkego
- „Wstęp do moralności” (A Preface to Morals) Waltera Lippmanna
- „Tajemnica rzymskiego kapelusza” (The Roman Hat Mystery) Ellery’ego Queena
Kamienie milowe kinematografii
Rok 2025 przyniósł również uwolnienie praw do wielu przełomowych filmów:
- „The Cocoanuts” – pierwszy film braci Marx
- „The Broadway Melody” – zdobywca Oscara za najlepszy film
- „The Hollywood Revue of 1929” – zawierający pierwsze wykonanie piosenki „Singin’ in the Rain”
- „The Skeleton Dance” – pierwsza krótka animacja z serii Disney Silly Symphony
- „Szantaż” (Blackmail) – pierwszy dźwiękowy film Alfreda Hitchcocka
- „Hallelujah” – jeden z pierwszych filmów z całkowicie afroamerykańską obsadą
- „The Wild Party” – pierwszy film dźwiękowy Clary Bow
- „Welcome Danger” – pierwsza komedia dźwiękowa Harolda Lloyda
- „On With the Show” – pierwszy w pełni kolorowy i dźwiękowy film pełnometrażowy
- „Puszka Pandory” (Die Büchse der Pandora) G.W. Pabsta
- „Show Boat” Harry’ego A. Pollarda
- „The Black Watch” – pierwszy dźwiękowy film Johna Forda
- „Spite Marriage” – ostatni niemy film Bustera Keatona
- „Say It with Songs” – następca „Śpiewaka jazzbandu”
- „Dynamite” – pierwszy dźwiękowy film Cecila B. DeMille’a
- „Gold Diggers of Broadway” Roya Del Rutha
Muzyczne dziedzictwo
Lista utworów muzycznych wchodzących do domeny publicznej zawiera prawdziwe perełki:
- Kompozycje:
- „Singin’ in the Rain” – Arthur Freed i Nacio Herb Brown
- „Ain’t Misbehavin'” – Andy Paul Razaf, Thomas W. „Fats” Waller i Harry Brooks
- „Amerykanin w Paryżu” (An American in Paris) – George Gershwin
- „Boléro” – Maurice Ravel
- „(What Did I Do to Be So) Black and Blue” – Andy Paul Razaf, Thomas W. „Fats” Waller i Harry Brooks
- „Tiptoe Through the Tulips” – Alfred Dubin i Joseph Burke
- „Happy Days Are Here Again” – Jack Yellen i Milton Ager
- „What Is This Thing Called Love?” – Cole Porter
- „Am I Blue?” – Grant Clarke i Harry Akst
- „You Were Meant for Me” – Arthur Freed i Nacio Herb Brown
- „Honey” – Seymour Simons, Haven Gillespie i Richard A. Whiting
- „Waiting for a Train” – Jimmie Rodgers
- Nagrania:
- „My Way’s Cloudy” – Marian Anderson
- „Rhapsody in Blue” – George Gershwin
- „Shreveport Stomp” – Jelly Roll Morton
- „Lazy” – The Georgians
- „Of All The Wrongs You Done To Me” – Louis Armstrong i Clarence Williams’ Blue Five
- „Deep Blue Sea Blues” – Clara Smith
- „The Gouge of Armour Avenue” – Fletcher Henderson and his Orchestra featuring Big Charlie Green
- „Mama’s Gone, Good Bye” – Ray Miller and his Orchestra
- „It Had To Be You” – Isham Jones Orchestra i Marion Harris
- „California Here I Come” – Al Jolson
Znaczenie domeny publicznej
Jak podkreślają eksperci z Duke University, wejście dzieł do domeny publicznej ma ogromne znaczenie kulturowe. Pozwala na nowe interpretacje, adaptacje i wykorzystanie klasycznych utworów do opowiedzenia współczesnych historii:
Historia ma tendencję do powtarzania się, a sztuka pomaga nam zrozumieć zarówno przeszłość, jak i teraźniejszość – argumentują badacze.
Wszystkie wymienione dzieła będą mogły być swobodnie wykorzystywane, adaptowane i rozpowszechniane bez konieczności uzyskiwania zgody czy wnoszenia opłat licencyjnych. Otwiera to nowe możliwości przed twórcami, artystami i wszystkimi zainteresowanymi wykorzystaniem tego kulturowego dziedzictwa.