Nawiedzone domy to jeden z najpopularniejszych motywów w kinie grozy. Jednak nie wszystkie straszne lokacje są sobie równe. Dziś przyjrzymy się najbardziej imponującym rezydencjom, które skrywają mroczne sekrety i złowrogie byty. Te architektoniczne perły, często inspirowane rzeczywistymi budowlami, stają się pełnoprawnymi bohaterami swoich opowieści.

Gotyckie arcydzieło

„Wzgórze krwi” (Crimson Peak, 2015) w reżyserii Guillermo del Toro to prawdziwa uczta dla miłośników gotyckiej architektury. Allerdale Hall, ogromna posiadłość rodowa rodziny Sharpe’ów, zachwyca mrocznym przepychem wiktoriańskich wnętrz. Czerwona glina przesączająca się przez ściany i podłogi dodaje złowrogiego charakteru tej majestatycznej budowli. Del Toro stworzył tu prawdziwy popis scenograficzny, łącząc elementy romansu gotyckiego z krwawym horrorem.

Historyczna perła Seattle

W „The Changeling” (1980) główną rolę gra monumentalna posiadłość położona na wzgórzu w Seattle. Co ciekawe, choć akcja filmu rozgrywa się w Ameryce, większość zdjęć nakręcono w Kanadzie. Zewnętrzne ujęcia zabytkowej rezydencji zrealizowano w Hatley Castle w Kolumbii Brytyjskiej – imponującym zamku w stylu szkockich baronów, wybudowanym w 1908 roku. Ten sam budynek pojawił się później w serii filmów „X-Men” jako szkoła profesora Xaviera. Wnętrza filmu kręcono natomiast w Craigdarroch Castle w Victorii, kolejnej wspaniałej rezydencji z końca XIX wieku, znanej ze swoich witraży, intrygujących wykończeń z drewna i charakterystycznej wieży widokowej.

Południowy przepych

„Nawiedzony dwór” (Haunted Mansion, 2023) wykorzystuje architekturę charakterystyczną dla Nowego Orleanu, jednak prawdziwą gwiazdą jest tu sama posiadłość. Disney zainwestował znaczące środki w stworzenie repliki słynnego domu z parku rozrywki. Rezydencja łączy w sobie elementy architektury kolonialnej z gotyckimi dodatkami, tworząc charakterystyczny styl nazywany „Hudson River Gothic”. Trzykondygnacyjny budynek zdobią żeliwne balkony, strzeliste okna i charakterystyczna kopuła, a wnętrza wypełniają antyczne meble, kryształowe żyrandole i tajemnicze portrety. Warto zaznaczyć, że oryginalny Haunted Mansion w Disneylandzie został zaprojektowany przez legendarnego Rollanda E. Crumpa, który czerpał inspiracje z prawdziwych nawiedzonych domów Nowego Orleanu.

Hiszpańska grandezza

„Sierociniec” (2007) wykorzystuje jako scenografię Good Shepherd Orphanage – imponującą posiadłość z początku XX wieku położoną na wybrzeżu Kantabrii. Zdjęcia realizowano w Llanes w północnej Hiszpanii, gdzie znaleziono idealny przykład architektury kolonialnej z charakterystycznymi elementami: centralną wieżą obserwacyjną, szerokimi werandami i symetryczną fasadą. Budynek otacza rozległy ogród z labiryntem żywopłotów, co dodatkowo potęguje atmosferę izolacji. Szczególnie imponująca jest klatka schodowa rezydencji, gdzie rozgrywa się wiele kluczowych scen filmu. Monumentalne schody z kutego żelaza i zdobione witraże tworzą hipnotyzujące tło dla rozgrywającego się dramatu.

Mroczna elegancja

Posiadłość z filmu „Inni” (The Others, 2001) to w rzeczywistości Palacio de los Hornillos, XIX-wieczny pałac położony w Las Fraguas w Kantabrii. Ta monumentalna budowla łączy w sobie elementy francuskiego renesansu z angielską architekturą wiktoriańską. Charakterystyczne dla rezydencji są wysokie kominy, mansardowe dachy i imponujący portyk wejściowy. Wnętrza zdobią boazerie z cennego drewna, marmurowe kominki i kryształowe żyrandole. Film wykorzystuje skomplikowany układ pokoi, długie korytarze i wielkie okna do budowania klaustrofobicznej atmosfery, mimo przestronności pomieszczeń.

Tajemnice Bly Manor

„Niewiniątka” (The Innocents, 1961) wykorzystują jako scenerię Sheffield Park House w Sussex – wspaniałą posiadłość z XVIII wieku. Ten gotycki gmach charakteryzuje się symetryczną fasadą, wysokimi oknami i charakterystycznymi kominami. Film mistrzowsko wykorzystuje architektoniczne detale budynku: odbicia w oknach oranżerii, cienie rzucane przez metalowe balustrady i tajemnicze zakamarki rozległych ogrodów. Czarno-białe zdjęcia podkreślają majestatyczny charakter posiadłości, gdzie każdy element architektoniczny wydaje się skrywać mroczną tajemnicę.

Architektoniczny fenomen

„Dom na Przeklętym Wzgórzu” (House on Haunted Hill, 1959) wykorzystuje jako lokację słynny Ennis House w Los Feliz w Kalifornii. Ta historyczna rezydencja, zaprojektowana przez legendarnego Franka Lloyda Wrighta i zbudowana w 1924 roku, jest jednym z najważniejszych przykładów architektury modernistycznej w USA. Budynek został wykonany z teksturowanych bloków betonowych z mayańskimi motywami, co nadaje mu unikalny, nieco niepokojący charakter. Ennis House pojawił się później w wielu innych produkcjach, w tym w „Blade Runner” (1982), stając się ikoną filmowej architektury.

Pionier gatunku

„Nawiedzony dom” (The Haunting, 1963) wykorzystuje jako główną lokację Ettington Park Hotel w Warwickshire – neogotycką posiadłość z 1858 roku. Ten imponujący budynek z piaskowca, z charakterystycznymi wieżyczkami i strzelistymi oknami, doskonale oddaje atmosferę wiktoriańskiego gotyku. Reżyser Robert Wise wykorzystał długie ujęcia zewnętrzne budynku, pozwalając architekturze samej budować napięcie.

Architektoniczny labirynt

„Głosy” (Rose Red, 2002) bazują na prawdziwej Winchester Mystery House – ekscentrycznej posiadłości w San Jose, zbudowanej przez Sarah Winchester. Ta licząca 160 pokoi rezydencja słynie z dziwacznej architektury: schody prowadzące donikąd, drzwi otwierające się na ściany i okna wychodzące na inne pokoje. Stephen King wykorzystał te elementy, tworząc własną wersję wciąż rozrastającego się, żyjącego domu.

Architektura jako metafora

„Wzgórze duchów” (The Haunting of Hill House, 2018) prezentuje posiadłość inspirowaną kilkoma historycznymi rezydencjami, w tym Lyndhurst Mansion w Nowym Jorku i Bisham Manor w Georgian. Twórcy serialu stworzyli złożoną przestrzeń, gdzie każde pomieszczenie odzwierciedla psychikę bohaterów.

Te architektoniczne perły pokazują, jak ważną rolę w horrorze odgrywa przestrzeń. Każda z tych posiadłości to nie tylko tło wydarzeń, ale pełnoprawny bohater, którego historia jest równie fascynująca co losy mieszkańców. Monumentalne schody, niekończące się korytarze, tajemne przejścia i gotyckie wieże tworzą idealne środowisko dla opowieści o duchach, a ich rzeczywiste historie często są równie fascynujące jak fikcyjne narracje, które się w nich rozgrywają.